„Kiedy śmieje się dziecko śmieje się cały świat”
Janusz Korczak
Opracowanie:
PCPR GÓRA - Zespół ds. rodzinnej pieczy zastępczej
Źródło:
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
(Dz. U. z 2024r., poz. 177 t.j. )
Definicja rodziny zastępczej
Rodzinę zastępczą tworzą osoby – małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, które zapewniają dziecku, pozbawionemu opieki ze strony rodziców, całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej,
zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych,
zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych,
zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań, zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe,
rozwojowe, społeczne i religijne,
zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka,
umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
Rodzina zastępcza realizując swoje zadania współpracuje z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz z ośrodkiem adopcyjnym.
Formy pieczy zastępczej
Rodzinna piecza zastępcza:
- Spokrewnione (tworzą je dziadkowie lub rodzeństwo dziecka).
- Niezawodowe (tworzą je niebędący przodkami i rodzeństwem dziecka).
- Zawodowe, w tym zawodowe pełniące funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowe specjalistyczne (tworzą je rodziny zastępcze niezawodowe z co najmniej trzy letnim doświadczeniem jako rodzina zastępcza, z którymi starosta podpisuje umowę, w takiej rodzinie może przebywać maksymalnie 3 dzieci).
- Rodzinny dom dziecka (jest rodzinną formą pieczy zastępczej tworzoną dla maksymalnie 8 dzieci).
Instytucjonalna piecza zastępcza:
- placówki opiekuńczo - wychowawcze
Jak stworzyć rodzinę zastępczą ?
Pieczę zastępczą organizuje powiat. Dlatego też osoby zainteresowane (kandydaci) powinny udać się do jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego jaką jest organizator rodzinnej pieczy zastępczej w celu złożenia wniosku.
W powiecie górowskim funkcję tę pełni Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Górze, w którym wyznaczono Zespół ds. rodzinnej pieczy zastępczej.
Rodzinę zastępczą mogą tworzyć osoby – małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. Wstępni (przodkowie dziecka) lub rodzeństwo dziecka umieszczonego w rodzinie, tworzą rodzinę zastępczą spokrewnioną. Natomiast niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka tworzą rodzinę zastępczą niezawodową lub zawodową.
Kandydaci, po złożeniu wniosku, przechodzą procedurę kwalifikacyjną, która polega na weryfikacji formalnej (właściwe dokumenty), badaniach psychologicznych, wywiadzie pedagogicznym, wizytacji w miejscu zamieszkania oraz szkoleniu.
Kto może być rodziną zastępczą ?
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.
W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
Organizator rodzinnej pieczy zastępczej kieruje kandydata do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka na szkolenie, po przeprowadzeniu oceny pod względem spełniania warunków, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy.
Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny.
Szkolenie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępcze spokrewnionej można prowadzić według indywidualnego planu szkolenia, w zależności od potrzeb rodziny i dziecka.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone osobom, które:
dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:
rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,
właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
wypoczynku i organizacji czasu wolnego
Formalności
Wniosek (podanie),
Potwierdzenie miejsca zamieszkania,
Akt małżeństwa,
Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, potwierdzające zdolność do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, wystawione przez lekarza rodzinnego,
Potwierdzenie źródła dochodów,
Zaświadczenie, że wnioskodawcy nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo (informacje o osobie z Krajowego Rejestru Sądowego),
Druki wypełniane w PCPR w Górze po rozpoczęciu procedury kwalifikacyjnej:
- Karta zgłoszeniowa kandydatów,
- Oświadczenia kandydatów,
- Testy psychologiczne,
- Wywiad pedagogiczny,
- Wizytacja w miejscu zamieszkania,
- Szkolenie.
Pomoc finansowa
Prowadzenie rodziny zastępczej wiąże się z finansowym wsparciem. Dlatego co miesiąc rodzina zastępcza otrzymuje świadczenie na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka.
Od 01.06.2023r zmieniły się kwoty świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w pieczy zastępczej. Zgodnie z ustawą świadczenie to jest, nie niższe niż kwota:
899 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej
1361 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej niezawodowej, niezależnie od dochodu dziecka
Rodzinie zastępczej na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz na dziecko umieszczone na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 239 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
Rodzinie zastępczej oraz prowadzącym rodzinny dom dziecka starosta może przyznać:
Dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania
Świadczenia na pokrycie kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – jednorazowo
Kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo
Kontakt
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
w Górze
Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej
ul. Armii Polskiej 8
56 – 200 Góra
Tel./fax 656 500 999
Pn. 8.00 – 16.00
Wt. – Pt. 7.00 – 15.00
